Του Γιώργου Τρούλη*
Βιώνουμε, ίσως, τις δυσκολότερες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες των τελευταίων δεκαετιών (μετά τη μεταπολίτευση) στην Ελλάδα. Το σημερινό, κοινωνικοοικονομικό και πολιτικό πάζλ συντίθεται α) με την παγκόσμια οικονομική κρίση, η οποία κάνει πλέον αισθητή την παρουσία της στη χώρα μας (κλείσιμο επιχειρήσεων, εκτόξευση της ανεργίας, υπερδανεισμός κ.α.) β) με την εικόνα μιας Ελλάδας οικονομικά μη βιώσιμης στα καιροσκοπικά μάτια των ευρωπαίων εταίρων μας, η οποία δημιουργεί την περίφημη, έλλειψη «οικονομικής αξιοπιστίας» και γ) με την προσπάθεια «ανασυγκρότησης» του δημοσίου τομέα με τις γνωστές περικοπές σε διορισμούς, προσλήψεις, μισθούς, επιδόματα, αλλαγές στο φορολογικό και συνταξιοδοτικό σύστημα κ.α. Παράλληλα, μέσα στο ζοφερό και οικονομικά ερεβώδες τοπίο, επιχειρούνται από την ελληνική πολιτεία να υλοποιηθούν σημαντικές μεταρρυθμίσεις, σε νευραλγικούς τομείς.
Ο πλέον σημαντικός, μαζί με την υγεία, νευραλγικός τομέας διαχρονικά, θεωρείται και είναι η εκπαίδευση. Η δημιουργία του «Νέου Σχολείου» ως άλλου παπουτσιού του Ξενοκράτη, οι μειώσεις σε 50% των διορισμών και 70% των αναπληρωτών, οι οικονομικές περικοπές που στα πλαίσια ενός υψηλού πληθωρισμού γίνονται ουσιαστικά χαράτσι, η προοπτική των 30 μαθητών ανά τμήμα (αφού μειώνονται οι εκπαιδευτικοί πρέπει να μειωθούν και τα τμήματα και οι τάξεις), θα οδηγήσει πολλά 6θέσια σχολεία σε 3θέσια και 4θέσια κάτω από αντίξοες συνθήκες παραμονής και μάθησης, σε συνδυασμό με την επί της ουσίας, ανυπαρξία του επίσημου συνδικαλιστικού φορέα των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας) διαμορφώνουν μια εκρηκτική ατμόσφαιρα στους εκπαιδευτικούς κόλπους. Αυτή τη χρονική στιγμή, κάθε άλλη παραφωνία, από δήθεν ειδικούς σε θέματα Παιδείας με πρόσχημα την εμπειρία της ακαδημαϊκής τους καριέρας και τον τίτλο του πρώην πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών, οξύνει το ήδη υπάρχον πρόβλημα. Προφανώς οι τίτλοι και οι ακαδημαϊκές θέσεις σε ελάχιστο βαθμό επιδρούν στη διαμόρφωση κοινωνικών και εκπαιδευτικών ευαισθησιών, όσο κι αν θέλουν να μας πείσουν για το αντίθετο.
Η πρόταση για την απασχόληση φιλολόγων, φυσικών, μαθηματικών και οποιωνδήποτε άλλων πτυχιούχων καθηγητικών σχολών στις 3 τελευταίες τάξεις του δημοτικού σχολείου, με την πρόφαση-προϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν δάσκαλοι για διορισμό σήμερα και κατόπιν ταχύρρυθμης επιμόρφωσης, είναι άκαιρη, άκυρη και άτοπη. Είναι άκαιρη για τον απλούστατο λόγο ότι ήδη υπάρχουν περίπου 500 αδιόριστοι δάσκαλοι που περιμένουν να διοριστούν και μάλιστα, από το Σεπτέμβριο του 2010 το πρόβλημα θα ενταθεί περισσότερο με τις επικείμενες περικοπές στους διορισμούς και τις προσλήψεις αναπληρωτών. Επομένως γίνεται κατανοητό, ότι όχι μόνο δεν έχουν απορροφηθεί όλοι οι δάσκαλοι πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης αλλά από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο δημιουργείται τεχνητή ανεργία.
Παράλληλα η πρόταση αυτή είναι άκυρη, διότι δεν μπορεί με μια ταχύρρυθμη επιμόρφωση ο φιλόλογος, ο μαθηματικός, ο φυσικός κ.λ.π. να αποκτήσει παιδαγωγική κατάρτιση που να τον καθιστά «παιδαγωγικά ικανό» να διδάξει σε παιδιά δημοτικού σχολείου. Με την ίδια λογική ο δάσκαλος με μεταπτυχιακό ή διδακτορικό στη λογοτεχνία ή στην ιστορία θα μπορούσε, κατόπιν ταχύρρυθμης επιμόρφωσης, να διδάξει τα αντίστοιχα μαθήματα στο γυμνάσιο ή το λύκειο. Αντίστοιχα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι δυνατό ο οποιοσδήποτε ειδικός σε κάποιο τομέα π.χ. ζωγράφος, κιθαρίστας, τεχνικός, οινοποιός, αγρότης κ.λ.π, με μια ταχύρρυθμη επιμόρφωση, να διδάξει το εκάστοτε αντικείμενο που αφορά τον τομέα του στο δημοτικό σχολείο. Φυσικά οι δάσκαλοι ουδέποτε μπήκαν σε αυτή την άλογη λογική και ούτε θα μπουν ποτέ σε μια τέτοιου είδους εκπαιδευτική περιπτωσιολογία. Ο ισχυρισμός, όμως, της παιδαγωγικής κατάρτισης ενός ανθρώπου με μια ταχύρρυθμη επιμόρφωση, υποβιβάζει όχι μόνο το λειτούργημα του δασκάλου αλλά και την ίδια την υπόσταση της Παιδαγωγικής Επιστήμης. Όπως γίνεται κατανοητό, αυτή είναι μια επιστημολογική συζήτηση και δεν μπορεί να αναλυθεί στο παρόν άρθρο. Όμως για ενημέρωση του μη μυημένου με την εκπαίδευση αναγνωστικού κοινού, οφείλουμε να αναφέρουμε ότι οι μέθοδοι διδασκαλίας, η ψυχοπαιδαγωγική, η συμβουλευτική και η εγχάραξη των παιδαγωγικών θεωριών μάθησης διαπνέουν όλο το πρόγραμμα σπουδών των Παιδαγωγικών Τμημάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης. Επομένως δεν μπορούν να αντικατασταθούν τα παραπάνω, με μια ταχύρρυθμη επιμόρφωση μερικών ωρών ή και ημερών.
Τέλος, η πρόταση αυτή είναι άτοπη, αφού το πρόβλημα δεν έγκειται ούτε στη Πρωτοβάθμια ούτε στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Το πρόβλημα εντοπίζεται, γαλουχείται και θεριεύει στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση. Θα περίμενε κανείς να είχε γίνει μια περισσότερο ουσιαστική πρόταση. Να διερευνηθεί και να ξεκαθαρίσει, επιτέλους, εάν υπάρχει ή πρέπει να υπάρχει σχέση πτυχίου και αγοράς εργασίας. Εάν θέλουμε πτυχιούχους με αντίκρισμα στην αγορά εργασίας, τότε η λύση βρίσκεται στα χέρια των Γενικών Συνελεύσεων των Καθηγητικών Σχολών και του Υπουργείου Παιδείας. Η λύση είναι ο περιορισμός των εισαγομένων σε αυτές τις σχολές, έως ότου απορροφηθούν οι ήδη πτυχιούχοι. Κάθε άλλη πρόταση, προς άλλη κατεύθυνση, παρατείνει το πρόβλημα.
Ας πάψουν κάποιοι πανεπιστημιακοί και ειδικοί σε θέματα παιδείας να λειτουργούν οπορτουνιστικά, προτάσσοντας την κοινωνική τους ευαισθησία, όταν ενώ είχαν τη δυνατότητα, δεν έκαναν τίποτε για τα μεγάλα προβλήματα της εκπαίδευσης. Ας σταματήσουν πια να προτείνουν εκπαιδευτικές αλχημείες με στόχο την πρόσκαιρη επαγγελματική αποκατάσταση ορισμένου αριθμού εκπαιδευτικών. Το πρόβλημα είναι κατεξοχήν κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό. Είναι χρέος να ειδωθεί και να χτυπηθεί στη ρίζα του. Δεν φταίει ο φιλόλογος, ο μαθηματικός, ο φυσικός κ.λ.π. που δεν μπορεί να εργαστεί στο αντικείμενό του. Ας αναλάβει η πολιτεία το χρέος της απέναντι στον εκπαιδευτικό κόσμο, απέναντι και στον τελευταίο άνεργο πτυχιούχο. Δεν ωφελεί σε τίποτα αυτή η εσκεμμένη ενέργεια (πρόταση) που δυναμιτίζει μια ενδοεκπαιδευτική αντιπαράθεση. Σήμερα είναι ανάγκη περισσότερο από ποτέ, να βρεθεί ενωμένος όλος ο εκπαιδευτικός κόσμος απέναντι στην εκπαιδευτική και κοινωνική μεταρρυθμιστική λαίλαπα. Ας απαντήσουμε, λοιπόν, με ένα ηχηρό «όχι» στις οπορτουνιστικές σειρήνες των εκάστοτε ειδικών, που επιζητούν το επιμύθιο της ακαδημαϊκής τους καριέρας.
MSc στις Επιστήμες της Αγωγής
Δημοσίευση Νέα Κρήτη, 13/04/2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου